اسید نیتریک شیمیایی که با نام تیزاب و جوهر شوره نیز شناخته می شود کاربرد های زیادی در صنعت دارد. شما می توانید برای خرید اسید نیتریک و اطلاع از قیمت این محصول از طریق راه های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید. در ادامه ی متن با کاربرد های این ترکیب ( در کشاورزی و…) و همچنین خطرات و روش تولید آن بیشتر آشنا خواهید شد. پس با ما همراه باشید.
اسيد نيتريك ، اسيدي است قوي همراه با خاصيت اكسيدكنندگي بالا. با حرارت دادن به اسيد نيتريك در فشار اتمسفري در دماي °C ۲/۷۸ مي‌جوشد و شروع به تجزيه شدن مي‌كند كه در نهايت محلول اسيدي ۶۸% بدست مي‌آيد و در اين درصد مخلوط آزئوتروپ دارد و ماكزيمم نقطه جوش آن °C۱۲۰ مي‌باشد.
به علت گران بودن نسبی این اسید در صنایع معدنی، فقط برای تولید اورانیوم کاربرد دارد و سعی می‌شود در بقیه موارد از اسید سولفوریک استفاده شود. اما کاربردهای خارج از هیدرومتالورژی این اسید عبارتند از:
اصلی‌ترین کاربرد و علت خرید اسید نیتریک یا جوهر شوره در صنعت تولید کودهای شیمیایی با استفاده از آمونیاک برای تولید آمونیوم نیترات است. همچنین از دیگر استفاده‌های این اسید تولید مواد منفجره مانند نیتروگلیسیرین، تری نیترو تولوئن (TNT)، سایکلو تری متیلن تری نیترامین (RDX) می‌باشد که همین امر باعث می‌شود که بنیادهای نظامی و سلاح‌سازان در سراسر دنیا مقدار زیادی از آن را خریداری کنند. آخرین علت رایج برای خرید نیتریک اسید تجهیز آزمایشگاه‌ها با آن است.
اسید نیتریک چیست ؟
اسید نیتریک شیمیایی یک ترکیب شیمیایی است که به صورت شیمیایی با فرمول HNO3 نمایندگی می‌کند. این اسید از ترکیب نیتروژن (N)، اکسیژن (O) و هیدروژن (H) تشکیل شده است.
اسید نیتریک یکی از اسیدهای قوی و تخریب کننده است که به طور عمده در صنعت و آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود. آن را می‌توان به صورت مایع بی‌رنگ یا زرد با بوی ممیز شناخت. اسید نیتریک بطور طبیعی در جهان وجود ندارد و باید از روش‌های شیمیایی تهیه شود.
اسید نیتریک خواص شیمیایی متعددی دارد. به طور کلی، این اسید یک عامل اکسید کننده قوی است و با بسیاری از مواد قابل واکنش است. از جمله کاربردهای مهم اسید نیتریک می‌توان به تهیه مواد شیمیایی مانند نیتروگلیسرین، نیتروسلولز، کودها و انفجارهای صنعتی اشاره کرد. همچنین در صنایع فلزات، اسید نیتریک برای تمیز کردن و پاک کردن سطح فلزات استفاده می‌شود.
از آنجا که اسید نیتریک شیمیایی یک ترکیب شیمیایی قوی است، باید با احتیاط و به دقت در هنگام استفاده از آن عمل کرد. برای مقابله با خطرات مرتبط با استفاده از این اسید، اصول ایمنی شیمیایی را رعایت کرده و از وسایل محافظتی مناسب مانند کیسه های ایمنی، عینک و دستکش های شیمیایی استفاده کنید.
نام های دیگر اسید نیتریک شیمیایی
اسید نیتریک به عنوان یک ترکیب شیمیایی معروف، به برخی نام‌های دیگر نیز شناخته می‌شود. در زیر چند نام دیگر برای اسید نیتریک آورده شده است:
- حمض نیتریک: این نام بیشتر در منابع علمی و آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- آزوتیک اسید: این نام در برخی منابع و متون قدیمی‌تر به کار می‌رود.
- حمض نیتروژنیک: این نام در برخی زبان‌ها و منابع شیمیایی قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- حمض نیتراته: این نام معمولاً برای اشاره به اسید نیتریک در حالت تحلیل شده و از نیترات ها تشکیل شده استفاده می‌شود.
مهم است بدانید که تمامی این نام‌ها به یک ترکیب شیمیایی یعنی اسید نیتریک اشاره دارند و تفاوت در استفاده آنها در متون و منابع مختلف موجود است.
ایمنی و خطرات نیتریک اسید شیمیایی
همانطور که گفته شد اسید نیتریک شیمیایی یک ماده خورنده و اکسید کننده بسیار قوی است. خطر عمده ناشی از آن سوختگی های شیمیایی است ، زیرا باعث هیدرولیز اسیدی پروتئین ها (آمید) و چربی ها (استر) شده و در نتیجه باعث تجزیه بافت زنده (مانند پوست و گوشت) می شود.
اسید نیتریک غلیظ به دلیل واکنش با کراتین ، پوست انسان را زرد رنگ می کند. این لکه های زرد هنگام خنثی شدن به رنگ نارنجی در می آیند. با این حال ، اثرات سیستمیک ندارد و این ماده سرطان زا یا موتاژن محسوب نمی شود.
روش درمانی استاندارد برای لکه های اسیدی روی پوست ، مانند سایر مواد خورنده ، شستشو با مقادیر زیاد آب است. شستن محل حداقل به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای خنک کردن بافت اطراف سوختگی و جلوگیری از آسیب ثانویه لازم است. پس از تماس با این ماده لباس های آلوده را بلافاصله عوض کنید و پوست آسیب دیده کاملاً شسته شود.
مانند تمام اسیدها ، غلظت محلول اغلب محدودیت ذخیره سازی آن را تعیین می کند. هرچه غلظت بیشتر باشد ، باید نسبت به مواد شیمیایی دقت بیشتری داشته باشید.
روش های تولید اسید نیتریک
اسید نیتریک را می‌توان به چند روش مختلف تولید کرد. در زیر، چند روش رایج برای تولید اسید نیتریک آورده شده است:
روش Ostwald: در این روش، اسید نیتریک با استفاده از اکسید آمونیاک (NH3) تولید می‌شود. ابتدا آمونیاک را به اکسید آمونیوم (NH4NO2) اکسید می‌کنند. سپس در حضور کاتالیزورهای مناسب، اکسید آمونیوم به نیترات آمونیم (NH4NO3) اکسید می‌شود. در مرحله بعدی، نیترات آمونیم را با اکسیژن هوا تحت شرایط ویژه تجزیه می‌دهند تا اسید نیتریک و آب تولید شود.
روش بیسموت و کلر: در این روش، مخلوطی از بیسموت (Bi) و کلر (Cl2) با گاز اکسید نیتروژن (NO) و گاز اکسیژن (O2) تعامل می‌کند. در نتیجه این واکنش، بیسموت کلرید (BiCl3) و اسید نیتریک تولید می‌شوند. سپس اسید نیتریک را با آب تجزیه کرده و از طریق تقطیر خالص می‌کنند.
روش هوفمان: در این روش، از آمونیاک (NH3) و اکسیژن (O2) به عنوان مواد اولیه استفاده می‌شود. در یک فرآیند کاتالیتیک، آمونیاک و اکسیژن به نیتروژن اکسید (NO) و آب تبدیل می‌شوند. سپس نیتروژن اکسید را با هوا اکسید می‌کنند تا نیتروژن دی‌اکسید (NO2) تشکیل شود. در نهایت، نیتروژن دی‌اکسید را با آب تجزیه می‌دهند تا اسید نیتریک تولید شود.
مقدار و شرایط واکنش در هر یک از روش‌های فوق ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند نوع فرآیند صنعتی یا آزمایشگاهی، محیط فعال، دما و فشار وابسته باشد.
کشورهای تولید کننده اسید نیتریک
اسید نیتریک شیمیایی یک ماده شیمیایی حیاتی است که در سراسر جهان تولید می‌شود. برخی از کشورهای برجسته تولیدکننده اسید نیتریک عبارتند از:
چین: چین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اسید نیتریک در جهان است. صنعت شیمیایی چین، به خصوص در مناطقی مانند شانگهای و جیانگسو، تولید اسید نیتریک را به طور گسترده پشتیبانی می‌کند.
ایالات متحده آمریکا: ایالات متحده یکی دیگر از کشورهای تولیدکننده اسید نیتریک است. بسیاری از شرکت‌ها و واحدهای صنعتی در ایالات متحده فعالیت دارند که این ترکیب را تولید می‌کنند.
آلمان: آلمان نیز یکی از تولیدکنندگان بزرگ اسید نیتریک در اروپا است. صنایع شیمیایی آلمان از اسید نیتریک به عنوان یک ماده اولیه مهم در تولید محصولات دیگر استفاده می‌کنند.
هند: هند نیز یکی از تولیدکنندگان معتبر اسید نیتریک در جهان است. در مناطقی مانند گوجارات و مهاراشترا، واحدهای صنعتی بزرگی برای تولید این ترکیب وجود دارد.
روسیه: روسیه نیز یکی از کشورهای تولیدکننده اسید نیتریک است. صنعت شیمیایی روسیه در مناطقی مانند تاتارستان و استان کالوگا متمرکز است و تولید اسید نیتریک در این مناطق انجام می‌شود.
علاوه بر این کشورها، دیگر کشورها نیز در تولید اسید نیتریک دست داشته و ممکن است در سطح کوچکتر تولید نمایند. این شامل کشورهایی مانند برزیل، فرانسه، ژاپن و اسپانیا است.
کاربرد های اسید نیتریک شیمیایی
اسید نیتریک کاربردهای گسترده‌ای در صنایع و آزمایشگاه‌ها دارد. برخی از کاربردهای اسید نیتریک شیمیایی عبارتند از:
تولید مواد شیمیایی: اسید نیتریک به عنوان یک ماده اولیه مهم در تولید محصولات شیمیایی مانند نیتروگلیسرین (ماده اولیه در تولید منفجره‌ها و پودرهای انفجاری)، نیتروسلولز (مورد استفاده در تولید پلاستیک ها) و دیگر ترکیبات نیتروژنی استفاده می‌شود.
صنایع فلزات: اسید نیتریک برای پاکسازی و تمیز کردن سطح فلزات قبل از فرآیندهایی مانند پوشش‌دهی، پوشش‌های گالوانیزه، آنودایز و پرداخت کاتدیک استفاده می‌شود.
تولید کودها: اسید نیتریک در صنعت کشاورزی برای تولید کودهای نیتروژنه استفاده می‌شود. این کودها به گیاهان نیتروژن مورد نیاز را فراهم می‌کنند و برای رشد و عملکرد بهتر گیاهان بسیار مهم هستند.
صنعت رنگ: اسید نیتریک شیمیایی برای تهیه و فرآوری رنگ‌ها و پیگمنت‌های شیمیایی استفاده می‌شود.
صنعت الکترونیک: اسید نیتریک در تمیز کردن و شستشوی قطعات الکترونیکی و ترمینال‌های باتری‌ها استفاده می‌شود.
صنعت غذایی: اسید نیتریک در برخی فرآیندهای تولید غذا مانند تولید فرآورده‌های گوشتی، فرآوری لبنیات و تولید نوشیدنی‌های غیرالکلی به عنوان یک ماده افزودنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آزمایشگاهی: اسید نیتریک در آزمایشگاه‌ها برای تهیه محلول‌های آزمایشی، تنظیم pH، تمیز کردن و ضدعفونی کردن تجهیزات و ظروف آزمایشگاهی استفاده می‌شود.
این فقط چند نمونه از کاربردهای اسید نیتریک هستند و در واقع این ماده در صنایع و آزمایشگاه‌های مختلف بسیار گسترده استفاده می‌شود.
وارد کننده اسید نیتریک شیمیایی
واردات اسید نیتریک شیمیایی به هر کشوری وابسته به نیازهای آن کشور و قدرت تولید داخلی آن است. برخی کشورها به دلیل نیاز بالا به اسید نیتریک، واردات این ترکیب را انجام می‌دهند. در عین حال، برخی کشورها قادر به تأمین نیازهای داخلی خود از طریق تولید داخلی هستند و نیاز به واردات اسید نیتریک ندارند.
عواملی که در واردات اسید نیتریک تأثیر می‌گذارند عبارتند از:
- مصرف داخلی: نیاز صنایع مختلف و کشاورزی به اسید نیتریک در یک کشور می‌تواند نیاز وارداتی را تعیین کند.
- ظرفیت تولید داخلی: در صورتی که یک کشور توانایی تولید داخلی اسید نیتریک را داشته باشد، نیاز به واردات کاهش می‌یابد.
- قیمت‌ها و میزان تقاضا در بازار جهانی: قیمت اسید نیتریک در بازار جهانی و نیز تقاضا و عرضه آن در کشورهای تولید کننده و واردکننده می‌تواند واردات را تحت تأثیر قرار دهد.
بنابراین، برای دانستن دقیق وضعیت واردات اسید نیتریک به یک کشور خاص، لازم است به آمار و اطلاعات مربوطه و منابع خبری مربوطه در آن کشور مراجعه شود.
شرکت پویش اروین میعان از وارد کننده های مستقیم انواع مواد شیمیای در ایران است. این شرکت با توجه به واردات بدون واسطه ماده اولیه شیمیایی, آنها را با بهترین قیمت بازار مواد شیمیایی در سراسر کشور توزیع مینماید.
خرید و فروش اسید نیتریک شیمیایی
با توجه به ماهیت خطرناک اسید نیتریک، خرید و فروش این ماده شیمیایی ممکن است محدودیت‌ها و مقرراتی را در بر داشته باشد. برای خرید و فروش اسید نیتریک شیمیایی، نکات زیر باید مد نظر قرار گیرند:
مجوزها و مقررات: اسید نیتریک یک ماده خطرناک است و برای خرید و فروش آن در بسیاری از کشورها نیاز به مجوزها و مجوزهای خاصی دارید. این مجوزها ممکن است توسط ادارات مربوطه در زمینه‌های بهداشت، ایمنی، حمل و نقل، محیط زیست و غیره صادر شوند. قبل از هرگونه خرید یا فروش، اطمینان حاصل کنید که شما و دیگران دارای مجوزهای لازم هستید.
مشخصات محصول: قبل از خرید یا فروش اسید نیتریک، مشخصات محصول را به دقت بررسی کنید. این شامل غلظت، خلوص، کد تعریف جهانی محصول (CAS) و شماره UN (برای حمل و نقل) است. همچنین، از قابلیت ذخیره سازی و استفاده ایمن این ماده مطمئن شوید.
قیمت: قبل از خرید یا فروش، قیمت اسید نیتریک را در بازار مشاهده کنید و مقایسه کنید. قیمت‌ها ممکن است بر اساس غلظت و میزان تقاضا متفاوت باشند.
ارتباط با تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان معتبر: همیشه از تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان معتبر خرید کنید تا از کیفیت محصول اطمینان حاصل کنید.
ایمنی و حفاظت: برای اسید نیتریک، ایمنی و حفاظت به ویژه حین حمل و نقل، ذخیره سازی و استفاده بسیار مهم است. رعایت دقیق دستورالعمل‌ها و توصیه‌های ایمنی مرتبط با این ماده الزامی است.
برای خرید و فروش اسید نیتریک شیمیایی، مراجعه به تأمین‌کنندگان معتبر، تماس با مراجع صلاحیت‌مند، و رعایت مقررات و قوانین مربوطه در هر کشور ضروری است.
قیمت اسید نیتریک شیمیایی
قیمت اسید نیتریک شیمیایی ممکن است متغیر باشد و به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. برخی از عواملی که می‌توانند بر قیمت اسید نیتریک تأثیر بگذارند عبارتند از:
غلظت: قیمت اسید نیتریک معمولاً بر اساس غلظت آن تعیین می‌شود. اسید نیتریک با غلظت بالاتر معمولاً قیمت بیشتری دارد.
مقدار خرید: مقدار خرید شما نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد. معمولاً خرید عمده می‌تواند منجر به تخفیف قیمت شود.
محل تولید و تأمین: محل تولید و تأمین اسید نیتریک نیز می‌تواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است در برخی مناطق قیمت برای اسید نیتریک بالاتر باشد به دلیل هزینه‌های حمل و نقل بیشتر.
عرضه و تقاضا: نیاز و تقاضای بازار نیز می‌تواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد. در صورتی که تقاضا بالا باشد و عرضه محدود، قیمت ممکن است افزایش یابد.
مهم است به یاد داشته باشید که قیمت اسید نیتریک ممکن است در طول زمان تغییر کند و برای اطلاع از قیمت جدید و دقیقتر، به تأمین‌کنندگان معتبر مراجعه کنید. همچنین، ممکن است مقررات و محدودیت‌های مربوط به فروش و خرید اسید نیتریک در منطقه یا کشور شما نیز تأثیری در قیمت داشته باشد.
عوامل موثر بر قیمت اسید نیتریک چیست ؟
عوامل متعددی می‌توانند بر قیمت اسید نیتریک تأثیر بگذارند. در زیر به برخی از عوامل موثر بر قیمت اسید نیتریک اشاره می‌کنم:
غلظت: غلظت اسید نیتریک یکی از عوامل اساسی در تعیین قیمت آن است. اسید نیتریک با غلظت بالاتر عموماً قیمت بیشتری دارد.
مصرف و تقاضا: میزان تقاضا برای اسید نیتریک در بازار نیز می‌تواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد. اگر تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت ممکن است افزایش یابد.
مواد اولیه: قیمت مواد اولیه مورد استفاده در تولید اسید نیتریک شیمیایی، مانند نیتروژن و اکسیژن، نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. افزایش قیمت مواد اولیه می‌تواند به افزایش قیمت نهایی اسید نیتریک منجر شود.
هزینه تولید: هزینه‌های مرتبط با فرایند تولید اسید نیتریک، از جمله انرژی، نیروی کار، تجهیزات و مواد شیمیایی مصرفی نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد.
محدودیت‌ها و مقررات: محدودیت‌ها و مقررات قانونی و محیطی مرتبط با تولید و توزیع اسید نیتریک نیز ممکن است قیمت را تحت تأثیر قرار دهند. برخی محدودیت‌ها می‌توانند هزینه‌های تولید و پروسه‌های امنیتی را افزایش دهند.
نرخ ارز: تغییرات نرخ ارز نیز می‌تواند قیمت اسید نیتریک را تحت تأثیر قرار دهد. اگر ارز ملی قویتر شود، قیمت اسید نیتریک ممکن است افزایش یابد.
مهم است به یاد داشته باشید که عوامل فوق فقط برخی از عوامل موثر بر قیمت اسید نیتریک هستند و قیمت نهایی توسط بازار و شرایط محلی تعیین می‌شود.
