اسید استیک یا استیک اسید، یکی از اسیدهای آلی معروف است که به صورت شیمیایی با فرمول CH3COOH شناخته میشود. این اسید به شکل مایع بیرنگ و بیبو است و در آب حل میشود. اسید استیک موجود در انواع مختلفی از مواد طبیعی مانند انگور، سیب، شیر، و عسل به صورت طبیعی تولید میشود. همچنین، این اسید به صورت صنعتی نیز تولید میشود و در صنایع مختلف از جمله صنایع شیمیایی، داروسازی، خوراکی و بسیاری دیگر استفاده میشود. اسید استیک به عنوان یک ماده شیمیایی اساسی در تولید بسیاری از مواد شیمیایی دیگر نیز به کار میرود و در فرایندهای مختلف شیمیایی، به عنوان کاتالیزور و یا ماده اصلاحی نقش دارد.
———- برای خرید اسید استیک اینجا کلیک کنید. ———-
اسید استیک چگونه تولید میشود ؟
برای تولید اسید استیک (همچنین به عنوان اسید استیک اسیده)، روشهای مختلفی وجود دارد که از جمله معروفترین آنها عبارتند از:
- اکسیداسیون اسید استیکلین: در این روش، اسید استیکلین (یا استیکن) با استفاده از هوا یا اکسیژن هوا اکسیده میشود. این روش به صورت صنعتی با استفاده از کاتالیزورهایی مانند اکسید سنگین (مانند اکسید ونادیوم) انجام میشود.
-
فرمیک اسید (اسید متانوئیک): این روش شامل اکسیداسیون فرمالدئید با استفاده از هوا یا اکسیژن مولکولی است. نتیجه این واکنش، اسید متانوئیک و آب است.
- ترکیب اتیلن و اکسیژن: اتیلن به همراه اکسیژن و با کاتالیزورهایی مانند فسفر مولیبدن آنید یا زیگلر-ناتا کربونیله میشود تا اسید استیک تولید شود.
- هیدرولیز استیکن: استیکن (بوتن یا ایزوبوتن) تحت شرایط اسیدی یا آلکالی، هیدرولیز میشود تا اسید استیک تولید شود.
معمولاً روشهایی که در صنایع بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند، روش اکسیداسیون اسید استیکلین و یا فرمیک اسید هستند.
تولید اسید استیک با روش اکسیداسیون اسید استیکلین
تولید اسید استیک با استفاده از روش اکسیداسیون اسید استیکلین به صورت زیر انجام میشود:
- ابتدا اسید استیکلین (یا استیکن) را به همراه هوا یا اکسیژن هوا تحت شرایط خاصی اکسیده میکنند.
- برای انجام این فرآیند در سطح صنعتی، از کاتالیزورهایی مانند اکسید ونادیم (V2O5) استفاده میشود تا سرعت و کارایی واکنش افزایش یابد.
- در نتیجه این اکسیداسیون، مولکولهای استیکلین به مولکولهای اسید استیک تبدیل میشوند.
- اسید استیک حاصله میتواند از محلول خارج شده و پس از پالایش، به عنوان محصول نهایی برای استفاده در صنایع مختلف ارائه شود.
این روش از جمله روشهایی است که به صورت صنعتی برای تولید اسید استیک به کار میرود و به عنوان یکی از مسیرهای مهم تولید این ماده شیمیایی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
تولید اسید استیک با روش فرمیک اسید (اسید متانوئیک)
تولید اسید استیک با استفاده از روش فرمیک اسید (اسید متانوئیک) به صورت زیر است:
- ابتدا فرمالدئید (متانال)، که یک ترکیب شیمیایی با فرمول CH2O است، اکسید میشود. این فرآیند معمولاً با استفاده از هوا یا اکسیژن و با حضور کاتالیزورهایی انجام میشود.
- در این فرآیند، فرمالدئید به اسید متانوئیک (فرمیک اسید) تبدیل میشود، که فرمول شیمیایی آن HCOOH است.
- سپس، اسید متانوئیک به راحتی به اسید استیک (استیک اسید) تبدیل میشود. این واکنش به صورت شیمیایی زیر اتفاق میافتد:
- در نهایت، با انجام مراحل بالا، اسید استیک به دست میآید که به عنوان ماده اولیه یا محصول نهایی در صنایع شیمیایی، داروسازی، و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.
تولید اسیداستیک با روش ترکیب اتیلن و اکسیژن
تولید اسید استیک با استفاده از روش ترکیب اتیلن و اکسیژن به صورت زیر است:
- در این روش، اتیلن (C2H4) که یک هیدروکربن اشباع نشده است، به همراه اکسیژن (O2) وارد واکنشگاه میشود.
- این واکنش در حضور کاتالیزورهایی مانند فسفر مولیبدن آنید یا زیگلر-ناتا کربونیل انجام میشود. این کاتالیزورها وظیفه ایجاد شرایط مناسب برای واکنش اتیلن و اکسیژن را دارند.
- در نتیجه واکنش، اتیلن و اکسیژن به طور همزمان به هم واکنش میدهند و اسید استیک به دست میآید.
این روش یکی از روشهای صنعتی تولید اسید استیک است که به صورت گسترده در صنایع شیمیایی استفاده میشود.
تولید اسید استیک با روش هیدرولیز استیکن
تولید اسید استیک با استفاده از روش هیدرولیز استیکن به صورت زیر است:
- در این روش، استیکن (بوتن یا ایزوبوتن) به همراه آب وارد واکنشگاه میشود.
- واکنش هیدرولیز استیکن تحت شرایط اسیدی یا آلکالی انجام میشود. این شرایط حاکم بر واکنش میتواند اسیدی یا بازی باشد.
- در نتیجه این واکنش، استیکن به اسید استیک تبدیل میشود. واکنش هیدرولیز استیکن به صورت زیر اتفاق میافتد:
- در اینجا، مولکول استیکن به واکنش با آب و هیدروکسیهای موجود در شرایط اسیدی یا آلکالی میپیوندد و به اسید استیک تبدیل میشود.
این روش از جمله روشهایی است که در صنایع شیمیایی برای تولید اسید استیک به کار میرود و دارای کاربردهای متعددی مانند استفاده در تولید مواد شیمیایی، داروسازی و سایر صنایع است.
کشورهای مبدا و تولید کننده اسید استیک
کشورهای مبدا و تولید کننده اسید استیک عبارتند از:
- چین: چین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اسید استیک در جهان است و دارای تولید صنعتی بسیار بزرگی در این زمینه میباشد.
- ایالات متحده آمریکا: ایالات متحده نیز یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده اسید استیک است و دارای صنایع شیمیایی پرباری است که در آن اسید استیک تولید میشود.
- روسیه: روسیه نیز به عنوان یکی از تولیدکنندگان اسید استیک در جهان شناخته میشود و دارای تولید معتبری در این زمینه است.
- ژاپن: ژاپن نیز یکی از کشورهای تولیدکننده اسید استیک است و دارای صنایع شیمیایی پیشرفتهای است که در آن اسید استیک تولید میشود.
علاوه بر این کشورها، کشورهایی مانند هند، ایران، کره جنوبی، آلمان و برزیل نیز از جمله تولیدکنندگان اسید استیک در مقیاسهای مختلف هستند.
اسید استیک در چه صنایعی مورد استفاده قرار میگیرد ؟
اسید استیک به عنوان یکی از مهمترین وسایل شیمیایی در صنایع مختلف به کار میرود. برخی از موارد استفاده این اسید عبارتند از:
- صنایع خوراکی: در صنعت غذایی به عنوان اسید طعمدهنده و محافظ طعم و بوی غذاها به کار میرود.
- صنایع شیمیایی: در تولید انواع مواد شیمیایی مانند استرها، پلاستیکها، رزینها، پلیمرها، و عامل اصلی در تولید اسید استیکلین استفاده میشود.
- صنایع داروسازی: در تولید انواع داروها و مواد پزشکی به عنوان یکی از مواد اولیه یا فرعی مورد استفاده قرار میگیرد.
- صنایع پتروشیمی: در فرآیندهای نفتی و پتروشیمی به عنوان کاتالیزور یا ماده اصلاحی مورد استفاده قرار میگیرد.
- صنایع نساجی: در رنگبری و ثابتکردن رنگها در نساجی مورد استفاده قرار میگیرد.
- صنایع کاغذسازی: در تولید مواد شیمیایی مورد نیاز برای فرآیندهای کاغذسازی به کار میرود.
- صنایع خودروسازی: در تولید پلاستیکها، رنگها، و مواد افزودنی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
- صنایع تصفیه آب: در فرآیندهای تصفیه و تقطیر آب به عنوان یکی از مواد شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد.
- صنایع محافظت از چوب: در رنگها و روکشهای مورد استفاده برای محافظت از چوب در برابر رطوبت و فرسایش به کار میرود.
- صنایع پخت و پز: در صنایع آشپزی و پخت و پز به عنوان یکی از اجزای اساسی در تهیه مواد خوراکی و ادویهجات مورد استفاده قرار میگیرد.
مطالعه مقاله زیر نیز به شما پیشنهاد میشود: